HORMOONVERSTOORDERS

Bisfenol A (BPA) is een chemische stof die in zoveel producten voorkomt dat je met recht kunt spreken van een waslijst: plastic flessen, (verouderde) zuigflessen en fopspenen, vershoudfolie, computers, cd's, wc-papier, verpakkingen van magnetronmaaltijden, implantaten, infuusapparatuur en nagellak. Daarnaast wordt BPA onder meer gebruikt als basis voor expoxylijm en expoxyhars, in bepaalde tandheelkundige materialen en medische hulpmiddelen, in inkt en in kassabonnen en ander thermisch papier.

Waar bisfenol in overvloed aanwezig is, daar kun je beter uit de buurt blijven. Dit middel ontregelt namelijk het hormoonsysteem. Hoe? Bisfenol A bootst in het lichaam het natuurlijke oestrogeen na. Met een oestrogeendominantie gaan nogal wat vervelende klachten gepaard zoals vleesbomen, gevoelige borsten, PSM en endometriose. Bij mannen kan een overschot in oestrogeen effect hebben op de vruchtbaarheid. Zij hebben bovendien last van vetophopingen op 'vrouwelijke' plekken. Mannen met 'tietjes' zijn mogelijk te vaak blootgesteld aan BPA.

Een aantal jaar geleden zijn er aanwijzingen gevonden dat BPA bij het minste of geringste al schade kan toebrengen op het immuunsysteem van ongeboren en jonge kinderen. BPA is inmiddels verboden in babyflesjes en verpakkingen met voedsel bestemd voor peuters tot drie jaar.

De naam ftalaat is afgeleid van ftaalzuur. Ftalaten zijn chemische verbindingen, die worden gebruikt als weekmakers bij kunststoffen. Het zijn anders gezegd additieven die kunststoffen elastisch maken. Ze komen voor in onder meer  wand- en vloerbedekking, elektrisiche kabels, douchegordijnen, kunstlederen meubels en tassen, cosmetica, parfum, plakband, luchtbedden en waterbestendige kleding. Ftlaten behoren net als bisfenol A tot de EDC's, endocrine disrupting chemicals. EDC's zijn synthetische stoffen die de werking van hormonen imiteren of die de werking ervan juist blokkeren. Ftalaten vervroegen bij vrouwen bijvoorbeeld de overgang en verpesten bij mannen de kwaliteit van hun sperma. Obesitas, borst- en prostaatkanker en diabetes liggen op de loer bij een veelvuldige inname -hetzij via de lucht hetzij via de huid- van ftalaten.

Sinds 2005 geldt een Europees verbod op enkele ftalaten (DEHP, DBP, BBP, DINP, DIDP en DNOP). Deze ftalaten mogen niet meer in speelgoed gebruikt worden. Drie ftalaten (DEHP, DBP en BBP) mogen niet in persoonlijke verzorgingsproducten voorkomen.

Waarom kijken we zo reikhalzend uit naar de zomermaanden? De zon heeft een directe invloed op ons hormoonstelsel. Gebrek aan zonlicht heeft dus serieuze gevolgen voor ons lichaam.

Het grootste deel van het vitamine D-gehalte in ons lichaam hebben we te danken aan de zon. En vitamine D -dat een hormoon is- is bij meer processen betrokken dan menigeen denkt. Door vitamine D kan calcium uit voeding beter worden opgenomen, vitamine D heeft een remmende werking op ontstekingen. Met melatonine bepaalt vitamine D bovendien je biologische klok.

De morgenstond heeft goud in de mond is zoveel meer dan een tegeltjeswijsheid. Het ochtendlicht, het blauwe licht dat verschijnt na zonsopgang, zo sterk dat het helend werkt en houd je melatonine in bedwang. Doe de gordijnen 's morgens eerder open, maak een ommetje en je hebt zoveel meer energie dan wanneer je gelijk in een afgesloten ruimte achter je laptop kruipt. Hoe donkerder je woon- en werkomgeving, hoe groter de kans dat je pijnappelklier overuren maakt en daardoor te veel melatonine uitstoot. Van melatonine word je slaperig en lethargisch. Een overschot aan melatonine is een van de schuldigen aan een winterdepressie. 

Zonlicht stimuleert verder het gelukshormoon endorfine en je natuurlijke antidepressivum, de neurotransmitter serotonine, en prikkelt je brein en daarmee je geheugen. 

Hormoon Community Nederland is gespecialiseerd in het bioritme ofwel het circadiaans ritme en alle gevolgen die het met zich meebrengt als je dit -door bijvoorbeeld zonlicht te vermijden- negeert.

Nonylfenol is een heel giftige fenolverbinding die wordt gebruikt als industrieel reinigingsmiddel. Dit hardnekkig stofje wordt onder meer illegaal gebruikt voor het reinigen van tankers na transport van plantaardige olie. Het is een lichaamsvreemde stof dat ons voortplantingsschema, en dat van vissen, dermate overhoop haalt dat een gewenste zwangerschap uitblijft. Nonylfenol is bovendien persistent (het verdwijnt niet uit ons lichaam) en stapelt zich dus op. Het mag sinds 2005 in de Europese Unie niet meer verkocht of gebruikt worden, behalve in concentraties tot 0,1 procent en voor een aantal uitzonderlijke toepassingen waarbij het in een gesloten systeem circuleert en dus niet in het afvalwater wordt geloosd. De kans dat je nog sporen van nonylfenol aantreft, is niet groot maar wees altijd op je hoede bij muurverf, pesticiden en huishoudelijke schoonmaakmiddelen en bij de productie van papier en textiel want daarbij kan nonylfenol vrijkomen.

Octylfenol is in 2011 toegevoegd aan de lijst van zeer ernstige zorgstoffen wat inhoudt dat fabrikanten verplicht zijn de hoeveelheid te vermelden. Octylfenol is de bouwsteen van nogal wat producten: kleur- en geurstoffen, pesticiden, landbouwchemicaliën en antioxidanten. Van octyfenol worden onder meer verf, lijm, smeerolie en autobanden vervaardigd en daarmee is deze chemische verbinding commercieel interessanter dan ons lief is.  

Uit onderzoek is gebleken dat octylfenol, een hormoonanaloge stof, geslachtscellen in het productiestadium kan beschadigen. Omdat onze lever het slechts mondjesmaat lukt octylfenol onschadelijk te maken slaan we het op in onze borsten, prostaat, hersenen en buik. Chemische stoffen die de lever niet kan ontgiftigen veranderen in onze lijf in vrije radicalen en die veroorzaken oxidatieve stress. Langdurige oxidatieve stress genereert bijna automatisch altijd ziekten, ontstekingen en vroegtijdige veroudering. 

Parabenen staan bekend als pseudo-oestrogenen ofwel nephormonen. Dit zijn stoffen met een oestrogeenachtige werking die de hormoonbalans verstoren omdat ze versterkend werken. Parabenen zijn meer dan eens de directe oorzaak van allerlei contactallergieën. Parabenen zijn conserveringsmiddelen die dekking bieden tegen schimmels en bacteriën en daarmee een langere houdbaarheid creëren. Parabenen zitten in allerlei cosmetische producten, geneesmiddelen, tabak en schoenpoets verwerkt.

SLS ofwel Sodium Lauryl Sulfate is een detergent. En een detergent is een stof die ontvet, die de oppervlaktespanning van een vloeistof verlaagt. Deze chemische reactie leidt tot veel schuim. Fabrikanten van shampoos, douchegels, gezichtsreinigers, handzepen en tandpasta's maken dan ook grif gebruik van SLS.
Let wel: in dat ontspannende schuimbad, verpest je je (hoofd)huid. SLS is namelijk een agressieve stof die de natuurlijke beschermlaag van je huid aantast. SLS dringt bovendien vrij makkelijk je lichaam in en kan zo via de bloedbaan terechtkomen bij je organen en dat wil je echt niet meemaken. De schadelijke gevolgen zijn niet altijd direct merkbaar. Het kan soms jaren duren voordat de problemen (uitgedroogde huid, huidschilfers, haaruitval, jeuk en allergieën) zich opstapelen.

Haaruitval is tegelijkertijd een veelvoorkomende klacht bij vrouwen met PCOS (Polycysteus Ovarium Syndroom) en er zijn nogal wat vrouwen die daar last van hebben want de nummer 1 onder hormonale afwijkingen bij dames. Voor hen is het extra raadzaam shampoo te gebruiken die vrij is van SLS. 

Last van wondjes of blaasjes (aften) in je mond? Check vooral ook je tandpasta. Want SLS bijt van zich af. 

Aanhoudende stress is een van de grootste hormoonverstorende factoren. Alle lichaamsfuncties zijn namelijk ingesteld op gas geven en remmen, op actie en chillen. Chronische stress zit 'm niet alleen in werkdruk, een overvolle agenda en geldzorgen. Je lichaam ervaart ook stress bij een ontsteking, een operatie, als je te weinig water drinkt, een onregelmatige nachtrust, een crashdieet en bij schommelende bloedsuikers. In al deze gevallen maakt ons lijf stresshormonen aan waaronder cortisol. Een langdurige aanmaak van cortisol onderdrukt het immuunsysteem. Het lijkt dan misschien dat je niet ziek bent, gezond is deze situatie allerminst. Bij overmatig cortisol worden eiwitten omgezet in glucose. Je ziet het vaak terug bij mensen met dunne armen en benen en een (relatief) dikke buik. Bij aanhoudende stress wordt DHEA vooral gebruikt voor extra cortisol, en veel minder als grondstof voor de geslachtshormonen. En zo zijn er zo nog veel functies die niet in toom gehouden kunnen worden als het lijf continu onder hoogspanning staat.

Dan hebben we het nog niet gehad over oxidatieve stress. Oxidatieve stress is een stofwisselingstoestand met desastreuze gevolgen. Bij praktische alle chronische aandoeningen speelt oxidatieve stress parten. Oxidatieve stress kan zelfs leiden tot beschadiging van je DNA.

We stipten het net al aan, bij het gebrek aan zonlicht: het circadiaans ritme. Het circadiaan ritme is het ritme van de natuur en tegelijkertijd ons oerritme. Dat oerritme hebben we door onze leefstijl alleen zodanig opgerekt dat het inmiddels ver wijderd is van het circadiaans ritme. Als je leefstijl niet synchroon loopt met je natuurlijke bioritme, wat bij velen het geval is, functioneert je lichaam niet meer optimaal en krijg je allerlei klachten waaronder een verstoorde hormoonhuishouding.

Op verschillende tijden van de dag, is je lichaam ingesteld op verschillende soorten activiteiten. We luisteren zelden meer naar ons lichaam. We werken, eten, trainen, socializen en slapen tegenwoordig wanneer de agenda het toelaat waardoor we losgekoppeld raken van ons natuurlijke bioritme. Het gevolg? Een trage stofwisseling. te veel cortisol, insulineresistentie, altijd honger, nooit meer in topvorm en een bizar lange hersteltijd na een work-out. Begrijp je nu waarom atleten en sterspelers op tijd naar bed gaan?